Deze les is een inleiding van de ‘Houtskeletbouw / Tiny House bouw‘ module. We maken kennis met elkaar en de redenen waarom we deze module willen volgen. De opbouw van deze module komt aan bod alsmede een inspirerende presentatie over het ontwerpen en bouwen van mijn eigen woning en wat daar bij is komen kijken. Ook leer je hoe je mogelijk een woonlocatie voor een Tiny House kunt vinden.
Als inspiratie gaan we eerst digitaal visionboards met elkaar delen over onze woonwensen. Vervolgens gaan we het hebben over verschillende bouwvormen, verplaatsbare en niet verplaatsbare woningen en de wetgeving die hierop van toepassing is. Wat wetgeving betreft komen zowel bouwbesluiteisen als transporteisen voor verplaatsbare woningen aan bod, alsmede alle onderdelen die nodig zijn voor het aanvragen van een omgevingsvergunning, waaronder de BENG berekening. Ook leer je over het onderscheid wat wordt gemaakt voor tijdelijke bouw, bestaande bouw en nieuwbouw.
In deze les komt het bouwkundige ontwerp van houtskeletbouwwoningen aan bod. Er worden verschillende mogelijke indelingen gegeven over verschillende bouwlagen. Ook worden er inspiratievoorbeelden gegeven betreffende de gebouwschil met deuren en beglazing (exterieur) alsmede ontwerpopties voor het interieur. Verder wordt er een overzicht van Tiny House leveranciers en zelfbouwsystemen met je gedeeld.
Deze dagles wordt gegeven bij Un Bietje Groen, een inspirerende ondernemingstuin in Tilburg. De les geeft een inleiding over de impact van off-grid leven op de verschillende installaties in en rondom de woning. Je leert op welke manieren je passief en actief een woning kunt verwarmen. Verschillende warmteopwekkers worden met elkaar vergeleken waardoor je een duidelijk beeld krijgt van de voor- en nadelen van de verschillende manieren van verwarmen. Er wordt ingezoomd op het watergebruik in een woning, op welke manieren water kan worden bespaard, en welke technieken er zijn om (regen)water te filteren. In de middag gaan we mijn zelf ontworpen en gebouwde Tiny House bezoeken.
Je leert in deze les hoe een rioleringsysteem is opgebouwd en waar je op moet letten bij het afvoeren van vuilwater. Je leert hoe je vuilwaterstromen kunt verwerken en hoe je dit na zuivering kunt terugbrengen in het oppervlaktewater. Er komen verschillende zuiveringstechnieken met hun voor- en nadelen aan bod. Ook wordt gekeken naar het droogtoilet en wat de voor- en nadelen van urinescheiding zijn. Er worden verschillende ventilatiesystemen met elkaar vergeleken en er worden voorbeelden gegeven op welke manieren deze kunnen worden uitgevoerd.
In deze les komt eigen elektrische energieopwekking met zon en wind aan bod. Je leert wat je nodig hebt aan apparatuur om je eigen elektrische energie op te wekken en wat voor accu’s er op de markt verkrijgbaar zijn met hun voor- en nadelen. De verlichting komt aan bod en we gaan het hebben over elektromagnetische velden (EMF) en hoe je elektrosmog in je woning kunt verminderen.
Ook wordt er een excel-bestand met je gedeeld waarin je zelf kunt berekenen wat je elektraverbruik is, hoeveel zonnepanelen en/of windturbines je nodig hebt om off-grid te leven, wat de accucapaciteit is die je nodig hebt en wat het benodigde vermogen van de omvormer is.
Een woning begint met een goed fundament. Je leert hier over grondsoorten en funderingsopties en hoe de vloer steunt op de fundering voor zowel grondgebonden woningen als verplaatsbare Tiny Houses. Voor laatsgenoemde wordt er ook gekeken naar dieplader transport en wat de kosten hiervan zijn. Verder komt de constructie van houtskeletbouwwoningen aan bod en hoe je deze opbouwt. Er worden verschillende constructievoorbeelden gegeven waaronder ook voor ronde huizen met bijvoorbeeld stro/leembouw en er worden Sketchup constructievoorbeelden van Tiny Houses met je gedeeld.
Deze les staat volledig in het teken van bouwmaterialen. Je leert over verschillende soorten gevelbekleding en dakbedekking, over plaatmaterialen die in de constructie en/of meubels worden toegepast, en over de binnenafwerking van wand, vloer en plafond. Je krijgt inzicht in de investeringskosten van deze bouwmaterialen en wanneer welke materialen het beste kunnen worden toegepast. Verder leer je welke goede bio-based alternatieven er zijn voor constructie en meubelplaten zoals OSB, multiplex en MDF. En ook krijg je handige tips voor als je goedkoop wilt bouwen met gebruikte bouwmaterialen.
We komen deze keer samen op de locatie bij Groenebouwmaterialen in Heusden; de ideale plek om onderwerpen uit deze en voorgaande les in de praktijk te zien. Deze les staat grotendeels in het teken van bouwfysica warmte en vocht. Er wordt uitvoerig aandacht besteed aan dampopen/dampremmend/dampdicht bouwen en wanneer je welke bouwmethode gebruikt. Ook komt de luchtdichtheid en waterkering van de gebouwschil aan bod. Verder wordt de opbouw van de gebouwschil behandeld waarbij in diverse scenario’s voorbeelden worden gegeven van hoe je een gevel, dak of vloer het beste kunt opbouwen. Ook wordt inzichtelijk gemaakt hoe bio-based bouwmaterialen bijdragen aan goede bouwfysische prestaties van de gebouwschil. Vanuit praktisch oogpunt maken we fysiek kennis met veel bio-based plaat-, bouw- en isolatiematerialen en worden verschillende isolatiematerialen in een proefopstelling met elkaar vergeleken.
Deze les is gericht op gebouwen die met stro, kalkhennep, kalk en/of leem worden uitgevoerd. Aan bod komen onder andere de fundering, constructie en opbouw van de gebouwschil. Verder wordt er veel aandacht besteed aan het (passief) ontwerp om het binnenklimaat te beïnvloeden en reguleren met bouwkundige en low-tech toepassingen in combinatie met een laag energiegebruik. Ook wordt de nodige aandacht besteed aan warmte-accumulerende houtkachels zoals lemen en speksteenkachels en verschillende verbrandingsprincipes zoals een rocketstove uitvoering.
In deze les krijgen de deelnemers de mogelijkheid om hun eigen projecten te presenteren. Verder wordt er ingegaan op de investering en financiering van houtskeletbouwwoningen en Tiny Houses. Er wordt onder andere een overzicht met je gedeeld over hoe de vierkantemeterprijs van verschillende vloer-, gevel- en dakconstructies zijn opgebouwd die in les 9 aan bod zijn gekomen. Mogelijk wordt er deze les ook nog dieper ingegaan op onderwerpen waar deelnemers graag nog wat meer informatie over zouden willen weten.
Deze les is wat meer gericht op details. Zo komen de doorvoeren van installaties door de gebouwschil aan bod en op welke manieren je installaties in de woning kunt wegwerken, onder andere voor elektra, water en riolering. Verder wordt er dieper ingegaan op ramen en deuren en de inpassing hiervan. Ook worden deze les aandachtspunten voor ontwerp en bouw van houtskeletbouwwoningen, ook specifiek voor Tiny Houses behandeld.
In deze les leer je hoe je zelf op papier een schetsontwerp en bouwtekeningen van een woning kunt maken zoals plattegronden, aanzichten, doorsneden en details. Daarna komt het werken met het computerprogramma Sketchup aan bod. Door het aanpassen van een aantal basisinstellingen en door handig gebruik te maken van mius en toetsenbord leer je hoe je veel sneller in Sketchup kunt werken. Ook leer je hoe je in Sketchup een plattegrond kunt intekenen en van daaruit je woning driedimensionaal kunt modeleren.
In deze les leer je hoe je van scratch af aan een houtskeletbouwwoning / Tiny House opbouwt in Sketchup, en hoe je hierbij het beste te werk kunt gaan. Er wordt veel aandacht besteed aan Sketchup-onderdelen zoals layers, groepen, componenten en sectiedoorsneden. Je leert hoe je vanuit je model handig gevelaanzichten van de constructie inclusief maatvoering kunt maken zodat een bouwer hier direct mee aan de slag kan. Ook komt het modeleren van de opbouw van de gebouwschil aan bod.
Deze dagles wordt gegeven bij Groenebouwmaterialen in Heusden. Van alle daglessen is het fysiek aanwezig zijn op locatie hier misschien wel het meest van belang. Hoewel deze les grotendeels een zelfwerksessie is krijg je veel persoonlijke ondersteuning. Hierbij wordt datgene waar je zelf met betrekking tot Sketchup tegenaan loopt verduidelijkt. Sommige onderwerpen die mogelijk voor iedereen interessant zijn zullen ook centraal worden behandeld. Via livestream is de les ook te volgen maar de persoonlijke ondersteuning zal hierbij een stuk minder zijn.
In deze les leer je rekenen met Rc- en U-waarden die inzicht geven in hoe goed of slecht warmte door de gebouwschil naar binnen/buiten stroomt. We gaan werken met het gratis online software programma Ubakus waarbij je de bouwfysische prestaties van de gebouwschil kunt berekenen. Tijdens het werken met deze software leer je waar je op moet letten en hoe je de verschillende indicatoren moet interpreteren.
Verder leer je hoe je het warmteverlies en benodigd verwarmingsvermogen van een ruimte of woning kunt berekenen zodat je daarna een hierop afgestemde warmteopwekker zoals een houtkachel of warmtepomp kunt selecteren.
Deze les is gericht op het dimensioneren van installatiecomponenten. Je leert een wand/vloerverwarmingsysteem te dimensioneren en hoe je de grootte van een buffervat/boilervat kunt bepalen. Ook leer je hoe je diameters van kabels, leidingen en buizen kunt berekenen/bepalen voor zowel elektra, cv-, tapwater, riolering en ventilatiesystemen. Er worden tools in de vorm van excel-documenten met je gedeeld waarmee je dit alles handig kunt doen.
Voor de aanvraag van een omgevingsvergunning dien je een aantal berekeningen te overhandigen waaronder bouwbesluitberekeningen. Deze berekening zijn met enige achtergrondkennis heel goed zelf te maken. Je leert in deze les om de volgende bouwbesluitberekeningen te maken: oppervlaktetoets, daglichtberekening, spuiventilatieberekening en ventilatieberekening. Er wordt een excel-template met je gedeeld waarmee je dit zelf kunt doen. De kosten om deze berekeningen door een derde partij te laten maken bedragen vaak meer dan 200 euro excl. btw.